czwartek, 7 listopada 2013

Konferencja pt. Handel z Rosją – problemy i rozwiązania. Wejście na rynek rosyjski i efektywna współpraca ze wschodnimi partnerami.

Zapraszam do udziału w konferencji pt. Handel z Rosją – problemy i rozwiązania. Wejście na rynek rosyjski i efektywna współpraca ze wschodnimi partnerami, której jestem uczestnikiem.
http://www.explanator.pl/pl/szkolenia_otwarte/Handel_z_Rosja_problemy_i_rozwiazania-Warszawa/602


poniedziałek, 11 marca 2013

Uznanie wyroku zagranicznego za skuteczny na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej

W zależności od charakteru, orzeczenia zagraniczne podlegają odmiennym procedurom, mającym na celu ich wykonanie w Polsce. Ogólnie orzeczenie te można w uproszczenie podzielić na trzy grupy: majątkowe podlegające wykonaniu w postępowaniu egzekucyjnym, niemajątkowe (np. wyroki rozwodowe i inne w sprawach rodzinnych) oraz spadkowe. Wymogiem skuteczności orzeczeń w sprawach cywilnych, wydanych przez sądy zagraniczne, nie nadających się do egzekucji, a należących w Polsce do drogi sądowej, jest ich uznanie przez sąd polski. Każdy, kto ma w tym interes prawny, może wystąpić z wnioskiem o uznanie orzeczenia zagranicznego sądu. Do tego wniosku powinien zostać dołączony urzędowy odpis wyroku, a ponadto jego uwierzytelniony przekład oraz stwierdzenie, że orzeczenie jest prawomocne. Jeśli wyrok jest zaoczny, to również zaświadczenie o należytym doręczeniu pozwanemu wezwania. Uznania takiego nie wymagają prawomocne orzeczenia sądu zagranicznego w niemajątkowych sprawach obywateli obcych, które zostały wydane przez sąd właściwy według ich prawa ojczystego, chyba że orzeczenie takie ma być podstawą zawarcia małżeństwa albo stanowić podstawę wpisu w księdze stanu cywilnego, w księdze wieczystej lub innym rejestrze w Polsce. Dla uznania orzeczenia pod warunkiem wzajemności muszą być spełnione łącznie następujące warunki określone w art., 1145 kodeksu postępowania cywilnego: (1) prawomocność orzeczenia w państwie, w którym zostało wydane, (2) sprawa nie należy, w myśl prawa polskiego lub umowy międzynarodowej, do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich lub sądów państwa trzeciego, (3) strona nie była pozbawiona możności obrony lub - w przypadku nieposiadania zdolności procesowej - należytego przedstawicielstwa, (4) sprawa nie została już prawomocnie osądzona przed sądem polskim albo nie wszczęto jej przed sądem polskim powołanym do jej rozstrzygnięcia, zanim orzeczenie sądu zagranicznego stało się prawomocne, (5) orzeczenie nie jest sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczpospolitej Polskiej, (6) przy wydaniu orzeczenia w sprawie, w której należało zastosować prawo polskie, prawo to zostało zastosowane, chyba że zastosowanie w sprawie obce prawo nie różni się w sposób istotny od prawa polskiego. Gdy orzeczenie sądu państwa obcego stwierdza - zgodnie z przepisami tego państwa o właściwości jego sądów i zgodnie z prawem tego państwa - nabycie przez osobę mieszkającą w Polsce mienia spadkowego, które znajdowało się na obszarze tego państwa obcego, wówczas nie jest wymagane stosowanie warunków pkt 4 i 6 oraz warunku wzajemności. Przestrzeganie warunku wzajemności nie jest również wymagane w sprawach należących według prawa polskiego do wyłącznej jurysdykcji państwa, skąd pochodzi orzeczenie. Powyższych sześciu warunków nie stosuje się do uznania prawomocnych orzeczeń sądu zagranicznego w sprawach niemajątkowych obywateli obcych, wydanych przez sąd właściwy według ich prawa ojczystego. Przyczyną odmowy uznania takiego orzeczenia może być tylko sprzeczność orzeczenia z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. O uznaniu orzeka na rozprawie z udziałem prokuratora sąd okręgowy w trzyosobowym składzie, miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy lub w którego okręgu znajduje się miejscowo właściwy sąd rejonowy. W braku tej podstawy orzeka sąd właściwy dla miasta Warszawy. W sprawie o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego przysługuje apelacja, a od postanowienia sądu apelacyjnego skarga kasacyjna. Możliwe też jest wznowienie postępowania, które zakończyło się prawomocnym postanowieniem. Do prawomocnych postanowień sądu polskiego, które uznają zagraniczne wyroki orzekające rozwód lub unieważnienie małżeństwa albo ustalające nieistnienie małżeństwa stosuje się odpowiednio przepisy polskie o niedopuszczalności skargi o wznowienie i o niedopuszczalności przywrócenia terminu do złożenia środka odwoławczego od wyroku. Zarówno skarga jak i przywrócenie terminu jest niedopuszczalne, gdy choćby jedna ze stron zawarła po uprawomocnieniu się wyroku nowy związek małżeński. Wniosek o uznanie wyroku sądu zagranicznego powinien być podpisany przez wnioskodawcę lub ustanowionego pełnomocnika procesowego, którym poza adwokatem, prowadzącym praktykę w Polsce. We wniosku należy podać: 1. dane ogólne: • imię, nazwisko i adres wnioskodawcy, • imię, nazwisko i adres pełnomocnika do doręczeń w Polsce, ustanowionego w sprawie, • imię, nazwisko i adres zamieszkania uczestnika postępowania, - jeżeli aktualny adres jest nieznany należy podać ostatni znany adres lub złożyć zaświadczenie władz państwa ostatniego miejsca zamieszkania, że adres ten nie jest znany, • w sprawach o uznanie wyroku rozwodowego datę i miejsce zawarcia związku małżeńskiego (gdy małżeństwo było zawarte za granicą), • obywatelstwo jakie posiadali małżonkowie w dacie wniesienia pozwu o rozwód i jakie posiadają obecnie, • uzasadnienie interesu prawnego żądania uznania wyroku o ile nie posiada obywatelstwa polskiego (do czego potrzebne jest wnioskodawcy uznanie wyroku), • wyjaśnienie, czy w Polsce toczyła się sprawa o rozwód a jeśli tak, to wskazanie sądu i sygnatury akt, 2. wyrok rozwodowy w oryginale językowym ze stwierdzeniem prawomocności + 4 fotokopie tego wyroku, 3. tłumaczenie wyroku na język polski przez tłumacza przysięgłego w Polsce + 4 fotokopie tego tłumaczenia (jeżeli tłumaczenie jest dokonane za granicą to 1 egzemplarz tego tłumaczenia musi być poświadczony przez Konsulat Rzeczypospolitej Polskiej), 4. Skrócony odpis aktu małżeństwa z Urzędu Stanu Cywilnego -gdy małżeństwo było zawierane w Polsce lub zarejestrowane w naszych księgach. 5. W sprawach o uznanie orzeczenia o przysposobieniu odpis zupełny aktu urodzenia dziecka. 6. Zasadne jest załączenie oświadczenia uczestnika postępowania akceptującego treść wniosku i ustanawiającego pełnomocnika do doręczeń na terenie Polski, którym może być osoba obca, co pozwoli uniknąć czasochłonnego doręczenia korespondencji dla uczestnika za granicę i jej kosztownego tłumaczenia. Oświadczenie uczestnika musi być przez niego podpisane a podpis poświadczony notarialnie lub w Konsulacie. Uznanie orzeczenia dotyczącego rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa wydanego przez sąd państwa obcego należącego do Unii Europejskiej Wyroki te zgodnie z art.1145 kodeksu postępowania cywilnego podlegają uznaniu z mocy prawa i procedura ich uznania odbywa się w trybie administracyjnym przez Urzędy Stanu Cywilnego. Wraz z wnioskiem o uznanie orzeczenia, należy dołączyć: • oryginał zagranicznego orzeczenia wraz z klauzulą prawomocności, • świadectwo określone w art. 39 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 2201/2003, • oryginał urzędowego tłumaczenia w/w dokumentów dokonanego przez tłumacza przysięgłego lub w przypadku osób będących poza granicami polski przez konsula. Urząd Stany Cywilnego na podstawie wyroku zagranicznego dokonuje wpisania stosownej wzmianki dodatkowej w akcie małżeństwa. 1. Na podstawie Rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003r. podlegają „ uznaniu” i wykonaniu w Polsce orzeczenia państw UE ( oprócz Danii), które zapadły w postępowaniu wszczętym i zakończonym prawomocnie po dniu 1 maja 2004r. 2. W sytuacji gdy orzeczenie sądu państwa UE zostało wydane zaocznie, wnioskodawca przedstawia: a) oryginał lub uwierzytelniony odpis dokumentu, z którego wynika, że pismo wszczynające postępowanie lub pismo równorzędne zostało doręczone stronie, która nie stawiła się w sądzie; lub b) dokument wskazujący, że strona przeciwna jednoznacznie zgadza się z orzeczeniem. W przypadku braku tych dokumentów właściwym do uznania orzeczenia będzie Sąd Okręgowy miejsca zamieszkania. Należy pamiętać, iż spośród krajów Unii Europejskiej, Rozporządzenia nie ratyfikowała Dania. W przypadku wniosku o uznanie orzeczenia sądu państwa obcego spoza Unii Europejskiej w oparciu o przepisy kodeksu postępowania cywilnego, wymagane są następujące dokumenty • oryginał zagranicznego orzeczenia wraz z APOSTILLE • dokument stwierdzający, że orzeczenie jest prawomocne, chyba że prawomocność orzeczenia wynika z jego treści, • oryginał urzędowego tłumaczenia w/w dokumentów dokonanego przez polskiego konsula lub na terenie Polski przez tłumacza przysięgłego, • wniosek o uznanie orzeczenia Rejestracja orzeczenia następuje poprzez naniesienie wzmianki w akcie stanu cywilnego, np. o rozwodzie, separacji, zaprzeczeniu lub ustaleniu ojcostwa. Wpisanie jej na podstawie orzeczenia zagranicznego może nastąpić, jeżeli orzeczenie to podlega uznaniu na obszarze Polski. Uznanie zagranicznego orzeczenia z mocy prawa następuje: • na podstawie Rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, które w sprawach stanu cywilnego dotyczy orzeczeń o rozwodzie, separacji i unieważnieniu małżeństwa pochodzących z państw Unii Europejskiej poza Danią, wydanych w postępowaniach wszczętych po 1 maja 2004 r. (patrz karta informacyjna: Rejestracja rozwodu orzeczonego w Unii Europejskiej), • na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, które dotyczą orzeczeń w sprawach cywilnych pochodzących ze wszystkich państw świata (z wyjątkiem orzeczeń, o których mowa wyżej i orzeczeń, których uznawanie następuje na podstawie zawartych przez Polskę umów dwustronnych), wydanych 1 lipca 2009 r. lub później, • na podstawie zawartych przez Polskę umów dwustronnych. W przypadku, gdy strona postępowania przeczy autentyczności dokumentu, dokument powinien być uwierzytelniony przez polskiego konsula. Każdy, kto ma w tym interes prawny, może wystąpić do sądu z wnioskiem o ustalenie, że orzeczenie sądu państwa obcego podlega albo nie podlega uznaniu. Wniosek rozpoznaje sąd okręgowy, który byłby miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy rozstrzygniętej orzeczeniem sądu państwa obcego lub w którego okręgu znajduje się miejscowo właściwy sąd rejonowy, a w braku tej podstawy - Sąd Okręgowy w Warszawie. W stosunku do orzeczeń podlegających uznaniu na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego, ale wydanych przed dniem 1 lipca 2009 r., stosuje się przepisy Kodeksu wg stanu sprzed tej daty, to znaczy, że ich skuteczność na obszarze Polski zależy od wyniku postępowania sądowego o uznanie orzeczenia, wszczynanego na wniosek zainteresowanej osoby. Do wpisania wzmianki w akcie stanu cywilnego na podstawie takiego orzeczenia niezbędne jest złożenie zarówno orzeczenia zagranicznego, jak i prawomocnego postanowienia polskiego sądu okręgowego o uznaniu tego orzeczenia. Orzeczenia sądów państw obcych w sprawach cywilnych, nadające się do wykonania w drodze egzekucji, stają się tytułami wykonawczymi po stwierdzeniu ich wykonalności przez sąd polski. Stwierdzenie wykonalności następuje, jeżeli orzeczenie jest wykonalne w państwie, z którego pochodzi, oraz nie istnieją przeszkody określone w art. 1146 § kodeksu postępowania cywilnego (patrz wyżej). Stwierdzenie wykonalności następuje na wniosek wierzyciela przez nadanie orzeczeniu sądu państwa obcego klauzuli wykonalności. O nadaniu klauzuli wykonalności orzeka sąd okręgowy miejsca zamieszkania albo siedziby dłużnika, a w braku takiego sądu — sąd okręgowy, w którego okręgu ma być prowadzona egzekucja. W terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia odpisu wniosku dłużnik może przedstawić stanowisko w sprawie. Sąd rozpoznaje wniosek na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie sądu okręgowego w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności służy zażalenie, a od postanowienia sądu apelacyjnego — skarga kasacyjna; można także żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym postanowieniem w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności, oraz stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia wydanego w tym przedmiocie. Egzekucja na podstawie orzeczenia sądu państwa obcego może być wszczęta po uprawomocnieniu się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Do czasu upływu terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie sądu okręgowego o nadaniu klauzuli wykonalności, a w razie wniesienia zażalenia — do czasu jego rozpoznania przez sąd apelacyjny, postanowienie to stanowi tytuł zabezpieczenia. Sposób zabezpieczenia określa wierzyciel we wniosku o dokonanie zabezpieczenia. Wykonanie zabezpieczenia, sąd okręgowy może uzależnić od złożenia przez wierzyciela kaucji. Dłużnikowi przysługuje pierwszeństwo zaspokojenia z kaucji złożonej przez wierzyciela przed wszystkimi innymi wierzycielami wierzyciela. Ugody w sprawach cywilnych zawarte przed sądami i innymi organami państw obcych lub przez nie zatwierdzone stają się tytułami wykonawczymi po stwierdzeniu ich wykonalności, jeżeli są one wykonalne w państwie pochodzenia i nie są sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej Postanowienia powyższe nie dotyczą jednak wykonalności orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, ugód zawartych przed takimi sądami lub zatwierdzonych przez takie sądy oraz dokumentów urzędowych sporządzonych w tych państwach, opatrzonych zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego Orzeczenia sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, ugody zawarte przed takimi sądami lub zatwierdzone przez takie sądy oraz dokumenty urzędowe sporządzone w państwach członkowskich Unii Europejskiej, opatrzone w tych państwach zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego, są tytułami egzekucyjnymi i podlegają wykonaniu w Polsce po nadaniu klauzuli wykonalności. Klauzulę wykonalności nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika, a jeżeli tej właściwości nie można ustalić — sąd rejonowy w którego okręgu ma być wszczęta egzekucja. Również europejskie nakazy zapłaty wydane przez sądy państw członkowskich Unii Europejskiej, których wykonalność została stwierdzona w tych państwach na podstawie przepisów odrębnych, są tytułami egzekucyjnymi i podlegają wykonaniu w Rzeczypospolitej Polskiej po nadaniu klauzuli wykonalności. Także orzeczenia sądów państw członkowskich Unii Europejskiej wydane w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń, opatrzone w tych państwach zaświadczeniem na podstawie przepisów odrębnych, są tytułami egzekucyjnymi i podlegają wykonaniu w Rzeczypospolitej Polskiej po nadaniu klauzuli wykonalności. Zupełnie inaczej wygląda procedura, gdy dotyczy ona spraw spadkowych. Do jurysdykcji krajowej należą sprawy spadkowe, jeżeli spadkodawca w chwili śmierci był obywatelem polskim lub miał miejsce zamieszkania bądź miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. Do jurysdykcji krajowej należą również sprawy spadkowe, jeżeli majątek spadkowy albo jego znaczna część znajduje się w Rzeczypospolitej Polskiej. Powyższe oznacza, że nie ma możności uznania w Polsce zagranicznego wyroku spadkowego, lecz stwierdzenie nabycia spadku należy od nowa rozpocząć w Polsce i uzyskać ponownie, tym razem orzeczenie spadkowe wydane przez polski sąd.

niedziela, 3 marca 2013

Podział majątku wspólnego

Na wykładach z procedury cywilnej uczono nas, że do sądu można wystąpić z każdym pozwem, nawet najmniej realnym np. o wydanie pegaza, który wszak jako zwierzę mityczne poza baśniami nie występuje. Niektórzy stosują tę zasadę jednak dosłownie. W czasie swojej wieloletniej praktyki sędziego i adwokata, spotkałem się z wieloma sytuacjami, które wydawałyby się niemożliwe, aby miały naprawdę miejsce. Tym, którzy nie wierzą, łatwo sprawdzić to w aktach spraw sądów w Poznaniu i Krotoszynie, w których miały one miejsce…. Co można podzielić ? Sprawa dotyczyła podziału majątku wspólnego…. Sprawa dobiegała do końca, udało mi się podzielić wszystkie składniki majątku wspólnego…. Pozostało 5 słoików kompotów. Z czym były kompoty, niestety już nie pamiętam. Zaciekłość stron była tego stopnia, że żadna nie chciała ustąpić. Zaproponowałem więc, że dokonam podziału w ten sposób, iż każda ze stron dostanie po 2 słoiki. Natomiast w celu podziału 5 słoiczka, odraczam rozprawę i na kolejny termin każda strona powinna przyjść z własnym słoiczkiem, spornym kompotem oraz łyżeczką, która będę przekładać zawartość niepodzielnego słoika. Na szczęście, do kolejnego terminu rozprawy nie doszło – wnioskodawca zrzekł się spornego słoiczka i sprawę mogłem zakończyć… Długie lata myślałem, że taki podział nie powtórzy mi się więcej. I oto niedawno występując w roli pełnomocnika jednej ze stron, uczestniczyłem w podobnej sprawie o podział majątku wspólnego. Uczestnik postępowania, na pytanie co prócz mieszkania jest do podziału, odpowie sędziemu, że są tam dwa tapczany, dywany, żyrandole, krzesła, zastawa obiadowa, pościel, garnki, sztućce, szklanki, firlejki… Młody sędzia nieobyty z gwarą poznańską, zapytuje co to takiego firlejka…. Podsądny zacierając w charakterystyczny sposób ręce, powiada że to takie coś, którym w ten oto sposób robi się w garnku…. Na to sędzia powiada, że przykro mu, ale póki co nie jest w stanie owego ruchu dłońmi zapisać do protokołu rozprawy… Idąc tym tropem, na targu zainteresowałem się drewnianymi firlejkami, aby mieć ewentualny pogląd co do ich wartości. Nową firletkę można nabyć za 3 złote. Natomiast sporne firletki były używane, 10-letnie.Powstaje zatem pytanie, czy ich wartość powinna być obniżona, a może z uwagi na „zabytkowy” charakter podwyższona ? Niestety znowu nie doszło do odpowiedzi na kluczowe pytanie, bowiem w ostatecznym rozrachunku pan i tym razem jak przystało na dżentelmena, zrezygnował z dzielenia firlejek…. kwirlejka (http://www.poznan.pl/mim/slownik/) • kwirlejka powsz. [mątewka]: Kwaśne mlyko to ino tóm kwirlejkóm tak, tak... sie kryńciło. Inform. Kwiyrlejkóm to moja żóna, jak tak sos robiła, to tóm kwyrlejkóm tak kwiyrlała. Firlejka: drewniany przyrząd do mieszania płynów i substancji sproszkowanych (mątewka), inne nazwy: mątewka, koziołek, rogalka , firletka